Το αρχοντικό χωριό της Μακεδονίας διηγείται φιλόξενα την ιστορία του ανάμεσα σε οξιές και καλντερίμια
Η πρώτη συνάντηση με το Νυμφαίο μοιάζει με κεραυνοβόλο έρωτα. Σκαρφαλωμένο στα 1.350 μ., μέσα σε πυκνό δάσος οξιάς, το χωριό λάμπει σαν πέτρινο κόσμημα: αρχοντικά με σχιστόπλακες, καλοστρωμένα καλντερίμια, αυλές με πικροδάφνες και κρύος, πεντακάθαρος αέρα που σε τονώνει. Είναι ένας τόπος που σε μεταφέρει, όχι στο «παρελθόν» γενικώς, αλλά στα χρόνια της δικής του ακμής, τότε που οι δαιμόνιοι Βλάχοι έμποροι και αργυροχρυσοχόοι έφεραν πλούτο, τέχνη και ιδέες από τα ταξίδια τους.
Ξεκίνα την περιπλάνηση από το πέτρινο σχολείο με τον πύργο-ρολόι, το εμβληματικό Νίκειο, και συνέχισε προς την πλατεία. Κάπου εκεί θα βρεις το Καφέ Εντερνέ για ένα νόστιμο διάλειμμα: χειροποίητη πίτα με πιπεριά Φλωρίνης, «Γκρέκα» γιαούρτι με γλυκό του κουταλιού, σπιτικές κρέπες. Στον προαύλιο χώρο του Aγίου Νικολάου, με τους κρυστάλλινους πολυελαίους και το πράσινο μάρμαρο, μπορεί να πετύχεις τον παπα-Γιάννη. Λίγα λεπτά αρκούν για ένα μάθημα τοπικής ιστορίας και μικρές ιστορίες ανθρώπων που κάνουν που κρατούν την καρδιά του χωριού ζωντανή.
Ιστορίες ενός ονόματος
Οι ρίζες του πάνε πολύ πίσω: νομάδες Βλάχοι εγκαθίστανται εδώ από τον 14ο αιώνα, ασχολούνται με το εμπόριο και την αργυροχρυσοχοΐα, ταξιδεύουν ως την Αίγυπτο και φέρνουν πίσω τέχνη και ιδέες. Το χωριό αλλάζει ονόματα: Νιβεάστα («Νύφη», «Αθέατη», «Χιονάτη») ή Νέβεσκα, μέχρι που παίρνει το σημερινό «Νυμφαίο» το 1928. Η μεταπολεμική μετανάστευση το γονάτισε, όμως τη δεκαετία του ’90 οι ντόπιοι ανέλαβαν δράση: ξανάστρωσαν τα καλντερίμια, αναστήλωσαν αρχοντικά και πλατείες, έδωσαν πίσω ζωή. Γι’ αυτό το Νυμφαίο σήμερα δεν είναι «σκηνικό», είναι κοινότητα που πάλλεται. Γι’ αυτό και σήμερα τα όμορφα σπίτια δεν είναι απλώς «σκηνικά» φιλοξενίας αλλά σπίτια με ιστορίες.
Φύση και ήθος
Από το χωριό ξεκινά πλακοστρωμένο μονοπάτι που σε βγάζει στο Κέντρο Προστασίας της Καφέ Αρκούδας «Αρκτούρος». Είναι ένας χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης όπου ζώα που δεν θα επέστρεφαν ποτέ ασφαλή στη φύση βρίσκουν καταφύγιο. Λίγο παραπέρα, προς τις Αγραπιδιές, λειτουργεί και ο αντίστοιχος χώρος για τους λύκους. Είναι εμπειρία που ενώνει μικρούς και μεγάλους με το βουνό—με σεβασμό, όχι σαν τουριστικό θέαμα.
Περπάτημα με χαρακτήρα
Το Νυμφαίο είναι φτιαγμένο για περπάτημα. Μικρές κυκλικές διαδρομές ξεδιπλώνονται γύρω από τον οικισμό, τον χειμώνα χιόνια ασπρίζουν τις στέγες, την άνοιξη η φύση μοσχοβολά, το καλοκαίρι αντιτάσσει τη δροσιά του στις πόλεις που καίνε και το φθινόπωρο βάφει τις οξιές χρυσές. Στις άκρες του οικισμού θα δεις το μισογκρεμισμένο στρατηγείο του Παύλου Μελά, παλιές γωνιές που αφηγούνται ιστορίες αντίστασης και αντοχής. Κι αν ζητάς μια δόση ελευθερίας, μια βόλτα με τα άλογα του ιππικού ομίλου δίνει στο δάσος κινηματογραφική προοπτική.
Γεύσεις και άνθρωποι
Στην είσοδο, στα «Λινούρια», πιάνεις κουβέντα εύκολα—εδώ οι ιστορίες σε βρίσκουν. Πάρε μαζί σου τοπικό ξινόμαυρο από τον ευρύτερο αμπελώνα της περιοχής, όσπρια και βότανα από τον Γυναικείο Συνεταιρισμό. Θα βρουν θέση στο ντουλάπι, αλλά πρώτα θα γεμίσουν την κουζίνα σου με μυρωδιές βουνού. Για την επιστροφή πάρε Ξινόμαυρο από τον ευρύτερο αμπελώνα της περιοχής, καθώς και φακές, φασόλια και βότανα από τον Συνεταιρισμό Γυναικών.
Πότε να πάω;
Χειμώνας για αλπικό σκηνικό και τζάκια, άνοιξη για ανθισμένο δάσος, καλοκαίρι για δροσιά, φθινόπωρο για χρυσοκόκκινες οξιές. Το υψόμετρο φέρνει απότομα γυρίσματα—ντύσου σε layers.
